Virtueel Princenhage

De Johanneskerk

De Johanneskerk is een zogenoemde ‘Waterstaatskerk’ en is gebouwd in 1819.

Na teruggave van de Martinuskerk aan de katholieken in 1800, kerkten de protestanten in het pand aan de overkant, Dreef 6, tot deze kerk gereed was. Het waren er niet veel, 19 om precies te zijn en er was een persoonlijk bezoek van de dominee aan de koning voor nodig om geld voor de kerk te krijgen.

De kerk ontleent zijn naam aan de arend die in de leuning van de kansel is afgebeeld en die het symbool is van de evangelist Johannes.

De bekendste Princenhaagse protestant in 1900 was ‘oom Cent”, de oom van Vincent van Gogh. Samen met zijn vrouw doneerde hij de kroonluchter die in de kerk hangt.

(bron: ‘1819-2019 Johanneskerk Princenhage’)

Protestanten en katholieken hebben in Princenhage altijd vreedzaam naast elkaar geleefd. Er zijn tenminste geen verhalen bekend van onderlinge animositeit. Natuurlijk moesten de katholieken, na de tachtigjarige oorlog, officieel in 1670 de Martinuskerk aan de protestanten overdragen, maar de ze konden er nog rustig 30 jaar kerken voor ze er echt uit moesten. Nou ja, tegen betaling dan… En veel protestanten waren er trouwens in 1770 ook niet, zegge en schrijve één.

In 1800 moesten de hervormden in Princenhage de oude dorpskerk afstaan aan de katholieken en in 1803 kocht de hervormde gemeente een groot herenhuis aan de Dreef dat dienst kon doen als pastorie en kerkgebouw. In 1819 kwam, met steun van koning Willem I, een nieuw kerkgebouw tot stand naast de pastorie. Het is een van de fraaiste voorbeelden van waterstaatsstijl in Breda. De ontwerper was de opzichter van Rijkswaterstaat met de passende naam N. Plomp. De voorgevel is voorzien van Ionische halfzuilen, kroonlijst en fronton. Twee herdenkingsstenen herinneren aan de hulp van Willem I. Het gebouw is gerestaureerd in 1967-1968. Aan het einde van de twintigste eeuw kreeg de kerk de naam Johanneskerk.

(bron: Erfgoedweb)

De protestantse kerk had rondom 1900 ook een grote rol bij de oprichting van het herstellingsoord ‘Wilhelmina’ op de Haagweg, dat zich richtte op alcoholverslaafden.