Oudste café van Brabant?
Hoe lang het café er al staat, kan alleen maar bij benadering worden gezegd. Archeologisch onderzoek bij de naburige panden toonden funderingsresten aan van de 14e eeuw. Er van uit gaande dat de bebouwing van Princenhage zich ontwikkelde vanuit de markt naar buiten toe, moet er in de 14e eeuw op deze plek al een gebouw gestaan hebben.
In 1518 is de eerste vermelding van dit café in een verkoopacte. Zo oud is het café dus zeker.
Het Roode Hert word in de vroegste geschriften als ‘Den Herd’ aangeduid. Er zijn meer café’s in Brabant die ‘Den Herd’ heten. Waarschijnlijk is dit woord verwant aan ‘de Haard’ en is een Roode Hert een plek waar het haardvuur genoeglijk brand. Een Unique Selling Point in die tijd blijkbaar.
(Om de hoek in de Dreef bestond een hotel genaamd ‘In de Gouden Leeuw’, in het frans ‘au Lion d’Or’. Een verbastering van het gelijk-klinkende ‘aux lits on dort’. Dat men daar op bedden kon slapen was in de oude tijd ook zo’n USP.)
Het Roode Hert afficheert zich in 1900 met dezelfde leus op de gevel als het tegenovergelegen Hof van Holland: ‘halte der trammen’. Concurrentie? Vermoedelijk hadden beide cafés hun eigen publiek: het Roode Hert voor de welgestelden, het Hof van Holland, voor de ‘gewone’ mensen.
Maar ook de welgestelden moeten naar de wc, en die stond buiten, zoals gebruikelijk in die tijd.
Drie kleine kotjes, in de groene cirkel:
Ondanks de vele verbouwingen (de laatste in de jaren 1930) zijn er nog diverse oorspronkelijke elementen in het gebouw aanwezig.
Dat maakt een bezoek aan Café Het Roode Hert meer dan de moeite waard.
Er bestaat een hardnekkig gerucht over een ondergrondse tunnel die vanuit dit de Martinuskerk naar dit café gelopen zou hebben. Hoewel vroeger wel vaker tunnels vanuit kerken naar buiten liepen (vluchtgang, aanvalsmogelijkheid bij belegering, ongezien binnenkomen voor vorsten), is het in Princenhage zeer onwaarschijnlijk. Voor wie toch wil fantaseren hoe die tunnel er uit gezien zou kunnen hebben, is hier een animatie van het gerucht.